Specyficzne formy nerwicy

Anoreksja, Bulimia

Zaburzenia nerwicowe związane z odżywianiem. Najczęściej powstają w młodym wieku, częściej u dziewcząt. Pomimo iż jadłowstręt, jako zaburzenie, znany jest od dawna, to dopiero współczesny kult szczupłej sylwetki podsycany przez media wzmógł częstość zachorowań. W anoreksji rokowania są niekorzystne, ponieważ przy zaburzeniach jedzenia dochodzi do depersonalizacji i derealizacji, czyli zaburzeń percepcji własnego ciała, co utrudnia przerwanie nerwicowego błędnego koła – w tym przypadku prowokowania wymiotów czy poczucia nieatrakcyjności fizycznej. Zarówno anorekcja jak i bulimia są zaburzeniami, które wykształcają się najczęściej w rodzinach z nadmierną kontrolą i uwagą poświęcaną dziecku. Rodzice mają najczęściej zbyt wymagający lub ambiwalentny stosunek do dziecka, dla którego kontrola własnego ciała jest próbą wzięcia odpowiedzialności za swoje życie. Dochodzące do tego impulsy autoagresywne wzmagają objawy.

Nerwica eklezjogenna

Nerwice eklezjogenne to zaburzenia, których etiologią jest religia oraz nakazy i zakazy religijne. Elementy wiary wchodzą w konflikt z pewnymi obszarami struktury osobowości chorego, powodując wystąpienie objawów nerwicowych, przyjmujących najczęściej formy lekowe. Nerwice eklezjogenne występują najczęściej w tych religiach, w których życie religijne jest mocno zrytualizowane i w których nakazy i zakazy mocno ingeruję w życie codzienne jednostki. W chrześcijaństwie, nerwice eklezjogenne najczęściej związane są ze sferą seksualną. Do wystąpienia nerwicy eklezjogennej, "nie wystarczy" sama wiara religijna. Elementy religijne muszą jeszcze napotkać określoną strukturę osobowości, która okaże się podatna na zaistnienie konfliktu pomiędzy wiarą a życiem codziennym, nakazami religijnymi, a potrzebami życiowymi jednostki. Patologiczny wpływa tradycji religijnej objawia się najczęściej w sferach związanych ze sferą seksualną oraz wartościami życiowymi. Im bardziej fundamentalistyczne środowisko, tym większe ryzyko wystąpienia nerwicy eklezjogennej. Jej leczenie jest niezwykle trudne, bowiem wymusza konieczność dekompozycji istniejącego obrazu religijnego chorego. Dla niektórych psychoterapeutów leczenie nerwicy eklezjogennej jest moralnie dwuznaczne, ze względu na to, iż objawy zasadzają się na konflikcie wartości.

PTSD - zespół stresu pourazowego

Silne urazy psychiczne (traumy) mogą doprowadzić do wystąpienia specyficznego zaburzenia nazwanego zespołem stresu pourazowego. Cechą charakterystyczną tego zaburzenia jest powiązanie zachowań i emocji w wydarzeniem traumatycznym, którego wspomnienie staje się katalizatorem wystąpienia objawów nerwicowych. Do PTSD zalicza się zarówno stany patologicznej żałoby, lęki przed samochodami po przeżyciu wypadku drogowego, czy lęk przed bliskością po doświadczeniu wykorzystania seksualnego. PTSD najczęściej występuje zaraz po doświadczeniu traumy, ale można spotkać się z przypadkami, u których napięcie trwło nierozpoznane przez kilka lat, by dopiero po jakimś czasie się objawić. PTSD leczy się poprzez psychoterapię, ale ważne jest tu istnienie wsparcia społecznego. Dobre wyniki przynosi psychoterapia grupowa.